W Gminie Dobra kandydatów na radnych wystawia 6 komitetów wyborczych, prezentując łącznie aż 140 osób na 21 mandatów w Radzie Gminy Dobra.
Funkcjonowanie komitetów wyborczych jest obwarowane przepisami prawa, i to nie tylko Kodeksu Wyborczego. Brak ich przestrzegania może prowadzić do nałożenia kary grzywny na pełnomocnika finansowego komitetu.
Sprawdziłem, jak komitety wyborcze w naszej gminie wywiązują się z podstawowych, najbardziej widocznych wymogów prawnych.
Niestety - nie ma komitetu, do którego nie byłoby żadnych zastrzeżeń...
Kodeks Wyborczy [KW] mówi, że w takiej gminie jak nasza (powyżej 20 tys. mieszkańców) pełnomocnik wyborczy danego komitetu „w terminie 3 dni od dnia upływu terminu na zgłoszenie do rejestracji list kandydatów lub kandydata zawiadamia organ wyborczy, który przyjął zawiadomienie o utworzeniu komitetu, o adresie strony internetowej, na której komitet wyborczy umieszcza informacje określone w kodeksie” [art. 102 §1 KW].
A do informacji takich należą m.in. rejestr wpłat od osób fizycznych i rejestr zaciągniętych kredytów, które komitet jest zobowiązany prowadzić [art. 140 §1 KW]. Rejestry takie muszą być publikowane na stronie internetowej komitetu i w razie zaistnienia wpłaty lub zobowiązania kredytowego - muszą być zaktualizowane w ciągu 7 dni. [art. 140 §1 KW]
Jeśli komitet wyborczy nie dopełnia obowiązku publikacji i aktualizowania rejestru wpłat osób fizycznych lub rejestru zaciągniętych kredytów - jego pełnomocnik finansowy musi liczyć się z karą grzywny. [art. 505a KW]
Co więcej - nawet jeśli nie ma żadnych wpłat, ani żadnych kredytów - to komitet wyborczy i tak musi publikować takie "puste" rejestry. [§5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 września 2011 r. - Dz.U. Nr 193 poz. 1144 - akt obowiązujący]
Reasumując: komitet wyborczy powinien do 07 marca 2024 r. zgłosić adres strony internetowej, na której musi publikować (nawet puste) rejestry: wpłat i kredytów.
A jak wyglądają "nasze" komitety? Kiepsko...
| nazwa komitetu | adres strony w PKW (*) |
rejestr wpłat | rejestr kredytów |
| KOALICYJNY KOMITET WYBORCZY KOALICJA OBYWATELSKA | brak | brak | brak |
| KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW BOGUSŁAW KOZIOŁ - AKTYWNI DLA GMINY DOBRA | jest | brak | brak |
| KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW GRZEGORZ ŚLIWIŃSKI KOALICJA SAMORZĄDOWA | jest | brak | brak |
| KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW KITLAS - DOBRA PLATFORMA | brak | brak | brak |
| KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW MAGDALENY ZAGRODZKIEJ | brak | jest | brak |
| KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW PATRIOCI I KATOLICY DLA DOBREJ | brak | jest | brak |
Niestety, takie sytuacje są dość powszechne.
Na 259 komitetów wyborczych zgłoszonych do Komisarza Wyborczego w Szczecinie tylko 27 (czyli ok. 10%) podało ma uwidoczniony w PKW (*) adres swojej strony internetowej (stan na 14 marca 2024 r.).
Z tych 27 komitetów 11 uwidoczniło obydwa rejestry, a 4 komitety - po jednym rejestrze.
Dlaczego to jest takie ważne?
Przede wszystkim jawność działania i przejrzystość finansowania powinna zaczynać się już od etapu kandydowania, jeśli nie wcześniej. Kandydaci na radnych powinni od początku działać przejrzyście.
Ponadto jest to obowiązujące prawo, a powinniśmy od osób aspirujących do stanowienia prawa egzekwować przestrzegania już obowiązującego prawa. Jakie prawo będą stanowić radni, którzy już w trakcie kandydowania nie respektują obowiązujących przepisów?
---
(*) edycja 2024-03-17 / 15:30
Informacje dotyczące adresu strony komitetu pochodzą z wykazu zawiadomień Krajowego Biura Wyborczego w Szczecinie z 2024-03-14 / 10:58. Wykaz ten po niemal miesiącu został przez KBW Szczecin zaktualizowany - pojawiło się 27 adresów stron komitetów, których wcześniej nie było.
Wykaz został zaktualizowany przez KBW Szczecin kilka godzin po skierowaniu przeze mnie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na bezczynność KBW Szczecin. Nie mam możliwości weryfikacji, czy są i w jakiej liczbie komitety, które podały do KBW adres strony, ale na wykazie nie zostało to zaktualizowane.
Tekst: Grzegorz Krakowiak
Foto: Grzegorz Krakowiak